تفاوت رفلاکس معده و سوزش سر دل تهیه شد
اغلب ما فکر میکنیم ریفلاکس معده و سوزش معده از یک منشا هستند ولی این دو بحث جداگانه دارند که در ادامه به آن میپردازیم اگر بعد از صرف غذا، دچار سوزش در ناحیه قفسه سینه و احساس مزه ترشی در دهانتان شده اید مطالب زیر را حتما بخوانید.
تفاوت سوزش معده با ریفلاکس اسید معده
سوزش معده یک علامت است نه یک بیماری. در حقیقت سوزش معده، سوزش ساده ای است که در زیر قفسه سینه احساس می شود. ولی ریفلاکس یک بیماری است که باعث آسیب مری (مثل مری بارت) می شود و سوزش معده یا سوزش سردل نیز یکی از علائم شایع آن می باشد. همه افراد می توانند گاهی اوقات دچار سوزش سردل شوند، مثلا در اثر پرخوری یا خوردن غذای تند، اما ریفلاکس یک بیماری مزمن می باشد. هنگامی که سوزش معده در اثر ریفلاکس و یا برگشت اسید معده به مری باشد، بیماری ریفلاکس گفته می شود. اما این نکته را فراموش نکنید که همیشه سوزش معده به دلیل ریفلاکس ایجاد نمی شود و می تواند علل دیگری هم داشته باشد.
بیماری ریفلاکس چیست؟
بیماری ریفلاکس هنگامی رخ می دهد که محتویات معده به همراه اسید آن به مری برگردند و بافت مری را تخریب کنند. ریفلاکس به علت ضعف عضلات انتهایی مری (اسفنگتر تحتانی مری) رخ می دهد. برگشت طولانی مدت اسید معده به مری باعث می شود دیواره انتهای مری شبیه بافت معده شود. این وضعیت را اصطلاحا مری بارت می گویند به طور کلی، هنگامی که غذا از مری عبور کرده و به معده می رسد، اسفنگتر تحتانی مری بسته می شود تا غذا به مری برنگردد. اما در ریفلاکس به علت ضعف این عضلات، اسید معده وارد مری می شود و احساس سوزش سردل و یا احساس ناراحت کننده ای در وسط قفسه سینه به فرد دست می دهد. اگر به طور مداوم و یا بیشتر اوقات، برگشت اسید معده رخ دهد باعث تخریب پوشش مری و مشکلات جدی تر می گردد. به عنوان مثال برگشت طولانی مدت اسید معده به مری باعث می شود دیواره انتهای مری شبیه بافت معده شود، یعنی بعد از چند سال که مری به طور دایم با اسید معده در تماس باشد، به تدریج تغییراتی در مری ایجاد می شود که دیواره آن را شبیه دیواره معده می سازد. این وضعیت را اصطلاحا مری بارت می گویند. مری بارت ممکن است بعد از چند سال، به سرطان مری تبدیل شود.
علائم ریفلاکس اسید معده
- سوزش سردل - سرفه مزمن و خشک - علائمی شبیه آسم از قبیل خس خس سینه - گلودرد - درد قفسه سینه - گرفتگی و خشونت صدا - سخت بلعیدن غذا - احساس پر بودن گلو و یا چسبیدن چیزی در حلق
زمان مراجعه به پزشک
اگر مرتبا دچار سوزش معده و یا دیگر علائم ریفلاکس می شوید، بهتر است نزد پزشک بروید. یک روش موثر برای تشخیص بیماری ریفلاکس عبارت است از مصرف داروی ضداسید (آنتی اسید). اگر با مصرف این داروها، سوزش معده شما خوب شد، معلوم می شود به بیماری ریفلاکس مبتلا هستید. روش دیگر برای تشخیص بیماری ریفلاکس، آندوسکوپی می باشد. اما برخی موارد، آزمایشات بیشتری برای تشخیص این بیماری لازم است.
عوارض ریفلاکس اسید معده
- مری بارت - فرسودگی مری - زخم مری - تنگ شدن مری - ازوفاژیت (التهاب، سوزش و گاهی خونریزی مری) - سرطان مری - بیماری های ریوی مانند آسم و سرفه های مزمن
علت و درمان سوزش سر دل تهیه شد
«سوزش سر دل» عبارت است از احساس ناراحتی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش. سوزش سر دل که با نام برگشت محتویات معده به مری نیز شناخته میشود یک علامت است و نه یک بیماری.
سوزش سردل ربطی به قلب ندارد. این مشکل میتواند در هر سنی رخ دهد، اما در افراد بالای 60 سال شایعتر است و علایم آن غالباً با حمله قلبی اشتباه گرفته میشوند.
علایم شایع سوزش سردل عبارتند از:
- آروغ زدن یا برگشت مختصر محتویات معده به دهان، که باعث ترش کردن میشود.
- احساس سنگینی، سوزش یا ناراحتی در قفسه سینه
- مشکل در بلع
- درد خفیف یا احساس نفخ
- ندرتاً استفراغ
علل سوزش سردل:
سوزش سر دل، همانطور که گفته شد ربطی به قلب ندارد. این حالت به دلیل برگشت اسید از معده به مری رخ میدهد. عضلاتی که قسمت بالایی معده را میبندند شل میشوند و به این ترتیب، مقداری از محتویات معده وارد مری شده و پوشش مخاطی آن را آزرده میسازد.
عوامل افزایش دهنده خطر عبارتند از:
فتق معده (قسمتی از معده به درون قفسه سینه میرود)، زخم مری، استرس، رژیم غذایی نامناسب؛ پرخوری، چاقی، سیگار کشیدن، مصرف الکل و داروهایی مثل آسپیرین، داروهای مورد استفاده در آرتریت (التهاب مفصل)، یا کورتیزول.
برای پیشگیری باید از پرخوری ، استعمال دخانیات و الکل خودداری شود. مقدار چربیها، غذاهای سرخ شده، ادویهجات، قهوه، چای، و رب گوجه فرنگی را در رژیم غذایی خود کم کنید. بلافاصله پس از غذاخوردن خم نشوید، دراز نکشید، یا ورزش نکنید. لباس تنگ نپوشید. زیر سرخود را به هنگام خوابیدن بالا ببرید یا پایههای سر تخت را حدود 15-10 سانتیمتر بالا آورید. اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. علایم را میتوان با درمان کنترل نمود اما عود این حالت شایع است.
عوارض احتمالی:
معمولاً انتظار نمیرود عارضهای رخ دهد. سوزش سر دل که به طور مکرر و به مدت طولانی رخ دهد ممکن است نشان دهنده سایر بیماریها مثل زخم معده یا دوازدهه باشد. اسید معده ممکن است به مری آسیب وارد کند.
درمان:
سوزش سر دل معمولاً یک ساعت پس از خوردن غذا آغاز میشود و ممکن است تا چندین ساعت ادامه داشته باشد. معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی نیست. خوردن ضد اسید به هنگام بروز سوزش سر دل و رعایت نکات پیشگیری قاعدتاً باعث کنترل علایم میشوند.
داروها:
برای ناراحتی خفیف میتوان از شربت معده (ضد اسید) استفاده کرد. شربت معده روی مخاط مری را میپوشاند و اسید معده را خنثی میسازد. دوز معمول عبارت است از یک قاشق غذاخوری یک ساعت پس از هر وعده غذایی و نیز قبل از خواب.
رژیم غذایی:
از غذاها و نوشیدنیهایی که باعث ترشح زیاد اسید میشوند پرهیز کنید، از جمله غذاهای پر ادویه، قهوه، آب میوه ترش، یا الکل. خوردن شکلات باید کنار گذاشته شود و مصرف غذاهای چرب نیز محدود شود.
غذا را در وعدههای بیشتر و حجم کمتر در هر وعده میل کنید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر بلع غذا مشکلتر شود.
اگر به هنگام سوزش سر دل خون بالا آورده شود.
اگر سوزش سر دل علیرغم درمانهای خانگی ادامه یابد.
براساس گزارش دفتر آموزش و ارتقاء سلامت وزارت بهداشت، در صورتی که علایمی مانند تنگی نفس، تعریق، درد در فک، گردن و دست، تهوع یا استفراغ، احساس سرما و رطوبت همراه سوزش سر دل وجود داشته باشند، ممکن است واقعاً حمله قلبی رخ داده باشد. در هر شرایط و در مورد مصرف هرگونه داروئی، با پزشک خود مشورت کرده و از خود درمانی پرهیز کنید.